آفرینش انسان همراه با تعلیم معرفت بوده، اما با نزول آدم به این دنیا، از آن معرفت حقیقی دور مانده است. با وجود این، دوباره می‌تواند با استفاده از استعداد و زمینه‌ای که خداوند برای کسب معرفت در نهاد او قرار داده است، صعود کند و به معرفت حقیقی برسد. زمانی انسان به معرفت کامل می رسد که قلب او به نور ایمان روشن شود و آینه تجلی همه معارف الهی گردد. در این صورت، الوهیت با همه اسماء و صفاتش در او جلوه­گری می کند. در دیدگاه غربی انسان صرفا از ماهیت ثابتى برخوردار نیست. انسان ها با اعمال و رفتار خویش به ویژه در ارتباط متقابل با دیگران و در سطح اجتماع به هویت خود شکل مى دهند و در واقع همه چیز برای درک شدن و احساس شدن و عملی شدن به انسان باز می گردد. آنچه در ادراک و اخلاق و هنر به دیگر موجودات نسبت داده می شود منشا همه آنها خود انسان است. یعنی انسان قواعد و اصول «حس و فاهمه و عقل» و همین طور قانون های عقل عملی و قوه حکم را بر «اشیا» اطلاق می کند یا در غالب احکام اخلاقی و زیباشناسی اظهار می کند.

سماع درویشان(ایران)

نوع نورپردازی در سبک باروک نشان دهنده عرفان در آثار می باشد.